MODERNA VINČA
“Тokom praistorije Srbija je u dva maha bila kulturno središte Evrope. Zajednice lovaca i ribara srednjeg kamenog doba, koje su između 7000. i 5500 godine pre n.e. živele u području Đerdapa, prve su u Evropi uspostavile složene privredno-društvene odnose, stvorile veliki mit o nastanku sveta i ljudi, izvajale monumentalne likove u kamenu i projektovale čudesne konstrukcije koje zauzimaju istaknuto mesto u praistoriskoj arhitekturi.
Jedan milenijum kasnije, između 4500. i 3500. godine pre nove ere, teritorija Srbije opet je postala kulturno središte praistorijskog sveta. U to vreme na području Beograda, na mestu današnje Vinče, razvilo se veliko naselje podunavskih zemljoradnika, metropola jedne od najblistavijih kultura evropske praistorije. Stanovnici te praistorije Vinče i njihovi saplemenici u Banatu, Pomoravlju i na Kosovu ostvarili su tokom mlađeg kamenog doba sasvim osobenu kulturu koja je nadaleko zračila i dominirala celom srednjom i jugoistočnom Evropom.“
„Kad smo bili kulturno središte Evrope“
Dragoslav Srejović
Ideja redizajna Vinčanske keramike proističe iz mog dosadašnjeg umetničkog rada, gde sam istraživala odnos funkcionalnosti keramike i skulpture. Izvedene izložbe i instalacije do sad su obrađjivale ovu temu na razliočite načine. Funkcionalni i dizajnirani porcelanski predmeti su u većini slučajeva bili idejna osnova za izradu instalacija i skulptura koje su rekontekstualizovane predstavljale „dizajnirane skulpture“.
U toku svog rada učestvovala sam 2001. godine u projektu Muzeja grada Beograda u Vinči, na imitaciji načina izrade vinčanske keramike i tada se bliže upoznala sa tehnikom i istorijom ove kulture, koja je upravo na ovom prostoru doživela vrhunac u proizvodnji keramike.
Sublimirajući ovo iskustvo proistekao je i projekat „Savremena vinča-redizajn vinčanske keramike“ koji se realizuje kao moj doktorsko-umetnički projekat na Fakultetu primenjenih umetnosti u saradnji sa mentorom dr um Ljubicom Knežević. Projekat je započet 2019 god. i prva faza obuhvata analizu i definisanje tipoloških karakteristika i vrsta vinčanske keramike.
Crteži i oznake su preuzetii iz Glasnika II, br 2 (str.10-30) istraživanja koju su napisali Milutin Garašanin i Svetozar Stanković u „Razradi tipologije vinčanske grupe -prilog jedinstvenoj arheološkoj dokumentaciji“-1985 godine.
Svaka posuda ima svoj jedinstveni QR kod, koji se pojavljuje na izloženim crtežima i vodi vas na link koji je bliže objašnjava u vidu crteža, oznake , fotografija i tekstova. Cilj je da se stranice vremenom dopunjuje i da se proučavajući vinčansku keramiku, napravi izmišljeni vremenski most između svakodnevnog života u metropoli poput Beograda i svakodnevnog života u nekadašnjoj neolitskoj metropoli nadomak prestonice, u Vinči.
Naša svakidašnjica QR kodova nije daleko od „vinčanskog pisma“, tj. urezanih oznaka na već pečenim keramičkim predmetima i pitanja: Kako bi savremeni čovek rodjen 9019. godine protumačio naše „arhajsko“ QR pismo.
